Sự trở lại đầy mạnh mẽ của dòng gốm men rạn cổ Bát Tràng thế kỷ XXI

Gốm men rạn Phạm Đạt – sự trở mình đầy hãnh diện cho làng gốm cổ

Nhắc đến nghề gốm sứ ở Việt Nam, người ta không thể không nhắc đến các làng nghề nổi tiếng như : làng gốm Bát Tràng , làng gốm chu đậu, làng gốm Lái Thiêu, làng gốm Phù Lãng, Làng Gốm Thổ Hà, làng gốm Phước Tích… làng gốm Bàu Trúc, làng gốm Cây Mai, làng gốm Biên Hòa Nhưng trong đó, in dấu sâu đậm và có một lịch sử phát triển nhiều thăng trầm nhất có thể nói không cái tên nào ấn tượng hơn “ làng gốm Bát Tràng” nơi tả ngon con sông Hồng ấy được.

Trước đây, gốm Bát Tràng nổi tiếng là làng gốm thủ công tiêu biểu nhất được phục vụ cho vua chúa và triều đình, hầu hết các sản phẩm gốm Bát Tràng đều được dùng làm cống phẩm cho hoàng cung. Thế kỷ 16 – 17, trong cung và các phủ vua chúa hầu hết là các tác phẩm của gốm bát Tràng

Dòng gốm men rạn cổ là một sản phẩm đặc sắc được người làng Bát Tràng tạo nên, thay vì quá quen thuộc với sắc xanh lam, xanh trắng của gốm men xanh truyền thống, các sản phẩm đồ gốm cổ men rạn cổ Bát Tràng với các vết nứt có chủ ý bên dưới lớp men bóng tạo nên các vết rạn đầy nghệ thuật lại bắt đầu thu hút đôi mắt của nhiều người hơn.

⇒ Tuy nhiên, làng gốm Bát Tràng cũng có thời suy thoái và các sản phẩm men rạn cổ không còn được như trước, các công thức chế tạo men rạn bị mài mòn, không còn sáng tạo cao, đỉnh điểm là vào thế kỷ 19, công thức pha chế và tạo nên các tác phẩm men rạn dần bị thất truyền tại làng gốm. Trước đây, chỉ có những gia tộc lâu đời của làng cũng như những người thợ gốm già, giỏi trong làng nắm giữ.

Tưởng chừng như đó là giai đoạn suy sụp hoàn toàn của dòng men cổ Bát Tràng và có nguy cơ “ gốm sứ men rạn” bị xóa sổ khỏi danh sách “ các dòng men gốm của Việt Nam” nhưng may thay, những người con của làng gốm, mặc dù còn rất trẻ nhưng họ đã không ngừng nỗ lực, học hỏi, tìm tòi nghiên cứu và phục chế lại được dòng men gốm rạn cổ ấy. Trong đó, có thể kể đến “ người giữ hồn” cho dòng men rạn cổ – nghệ nhân gốm Phạm Đạt.

Gian nan phục sinh dòng men cổ Bát Tràng

Tới khoảng cuối thế kỷ 19, dòng men cổ Bát Tràng chính thức vắng bóng trên thị trường, thời điểm đó, việc những công thức pha chế và các dòng men rạn đi vào quên lãng là việc hoàn toàn có thể xảy ra.

Đứng trước nguy cơ đó, tình yêu, sự nhiệt huyết của tuổi trẻ cùng với niềm đau đáu muốn ra sức hồi sinh lại dòng men của cha ông, của tinh hoa dân tộc mình đã “ vực dậy” thành công dòng men cổ.

Bởi vì sinh ra từ làng nghề, suốt những năm tháng thơ trẻ được tiếp xúc, được truyền lửa bởi ông cha mà những người con của làng đã thấm nhuần tình yêu sâu sắc với gốm, những tinh hoa tinh túy đã ngấm sâu vào thâm tâm họ trở thành những động lực giúp người nghệ nhân tìm tòi, xoay sở đủ mọi cách để vừa có thể phục hồi lại giá trị truyền thống của ông cha đồng thời sáng tạo ra cái mới để đưa dòng men này phát triển với đỉnh cao hơn

Và cuối cùng, trong những người nghệ nhân của làng gốm như : Vương Mạnh Tuấn, Tô Thanh Sơn và nghệ nhân Phạm Đạt trở thành những người tiếp theo nắm giữa và phát triển dòng men rạn nức tiếng của Bát Tràng lên một tầm cao mới.

Sau một khoảng thời gian dài vắng bóng, cuối cùng dòng gốm men rạn cổ Bát Tràng đã trở lại đầy thuyết phục hơn.

Ngoài phục chế thành công dòng men trứ danh của cha ông, những nghệ nhân của làng gốm Bát Tràng còn phát triển và đưa các gốm men rạn lên một tầm cao mới bằng cách nghiên cứu nhiều tư liệu, sách cổ quý hiếm để mỗi một chi tiết trên từng sản phẩm đều được tạo hình bằng tay với kỹ thuật tạo khuôn, đắp nổi, khắc chìm, tráng men rạn.

Cuối cùng, đỉnh cao của gốm men rạn cổ Bát Tràng lại tiếp tục với dòng men rạn cổ đắp nổi của Phạm Đạt.

Sản phẩm gốm Bát Tràng tại Không Gian Gốm

Tìm mua các dòng sản phẩm gốm sứ men rạn Bát Tràng ở đâu ?

Không hỗ danh là “ truyền nhân” của dòng họ Phạm nổi tiếng Bát Tràng, nghệ nhân Phạm Đạt đã cho ra đời dòng gốm men rạn cổ Bát Tràng với những đặc sắc tiêu biểu, mang những giá trị văn hóa truyền thống, nghệ nhân Phạm Đạt định hướng đi sâu vào khắc phục chế tác và phục hồi dòng men rạn gốm sứ tâm linh.

Từ đó, dòng gốm sứ tâm linh của nghệ nhân Phạm Đạt trở nên nổi tiếng và ngày càng “ thể hiện đúng cái hồn” của gốm sứ men rạn Việt Nam.