Mâm cơm cỗ ngày Tết ở ba miền có những gì ? Tục cúng cơm ngày Tết
Mâm cỗ cúng Tết của ba miền có những món gì ?
Tết thường được bắt đầu vào ngày 30 tháng chạp và cho đến mùng 4 hay mùng 5. Có nhiều nơi còn quan niệm rằng tháng giêng là tháng ăn chơi nên rất nhiều nơi ăn Tết đến cả tháng giêng.
Tết được chuẩn bị từ những ngày đầu tháng chạp và phải được hoàn thàng trước buổi trưa hay buổi chiều ngày 30 hằng năm. Đây là dịp để con cháu trở về đoàn viên với ông bà cha mẹ sau 1 năm học tập và làm việc vất vả, đồng thờ thể hiện sự tưởng nhớ, biết ơn đối với tổ tiên những người đã khuất.
Trong những ngày Tết, đối với các gia đình, phần lớn chuyện quan trọng vẫn là chuẩn bị mâm cơm cỗ ngày Tết để cúng ông bà tổ tiên
Người Việt có tục lệ : Chuẩn bị mâm cơm ngày Tết ( tùy thuộc vào từng vùng miền với những thủ tục khác nhau và những thực phẩm khác nhau). Tuy nhiên, mâm cỗ ngày tết vào buổi trưa hoặc chiều 30 để đón ông bà tổ tiên về ăn Tết với con cháu và mâm cỗ vào ngày mùng 3 hoặc mùng 4 Tết để tiễn đưa ông bà.
Hình ảnh bàn thờ gia tiên được trang hoàng và quét dọn sạch sẽ trước Tết
Do điều kiện địa lý, phong tục 3 miền khác nhau nên mâm cơm , cỗ cúng Tết cũng khác nhau
Mâm cỗ cúng Tết ở miền Nam như thế nào ?
Thông thường, mâm cơm cỗ cúng Tết ở miền Nam thường có những món như : thịt heo kho nước dừa, hoặc cá lóc kho nước dừa kèm theo món dưa giá. Đặc biệt đối với người Nam, món ăn trong ngày 30 Tết đặc trưng là món khổ qua nhồi thịt.
Đối với quan niệm trong nhân gian, người ta tin rằng, ăn món khổ qua là mong muốn sự khổ cực của năm cũ đã qua đi năm mới đến và tiếp đón những điều tốt đẹp nhất.
Bên cạnh đó mâm cơm cúng miền Nam còn có thêm các món thịt nguội như : tôm kho cũ kiệu, lạp xưởng tươi, nem và chả.
Món bánh Tết nhất định có trong những ngày Tết của miền Nam là món bánh Tét ăn cùng món dưa kiệu, cũ cải ngâm nước mắm.
Các loại tráng miệng ngày Tết như bánh mứt : các loại mứt đặc trưng như mứt mảng cầu, mứt me ….
Mâm cỗ cúng ngày Tết miền Trung
Đối với mâm cỗ ngày Tết miềm Trung tương đối cầu kỳ hơn nhiều so với những nơi khác, bởi người Trung rất chú trọng đến các đạo nghĩa.
Mâm cỗ ngày Tết của người miền Trung thông thường sẽ có các món như : tôm rim, thịt kho tàu, cuốn ram, thịt lợn, gà rán, thịt phay, nem chả, thịt ngâm nước mắm….
Mâm cỗ đối với người miền Trung có cả bánh chưng và bánh Tét, tuy nhiên, khi xắp mâm cúng lên bàn thờ gia tiên, chỉ chú trọng và món bánh trưng được bày cúng chứ không dùng bánh Tét
Mâm cơm cúng ngày Tết trên bàn thờ tổ tiên khác với mâm cơm cúng ngày Tết khi dâng thần thánh hay vua chúa.
Ví dụ như việc nhà vua Tế trời ở đàn Nam Giao hoặc tế Tiên đế vật phẩm sẽ là bộ tam sinh ( trâu, lợn, dê…) để nguyên con chưa qua chế biến. hoặc khi cúng thần đất thì bộ tam sinh là miếng thịt lợn, con cua cái trứng…….
Mâm cỗ cúng Ông bà trong ngày Tết là mâm cơn với nhiều món ăn được chế biến kỹ lưỡng, cầu kỳ bao gồm những thành phần như thượng cầm hạ thú và hào sản. Những món thịt ngon, sơn hào hải vị.
Món tráng miệng và các món bánh cũng rất được chú trọng, như mứt nhân sâm, mứt bát bửu. Hoa quả trang trí cũng được cắt tỉa đẹp thành những con vật như long lân quy phụng……
Bánh ngọt thường là các loại bánh khô, được làm từ bột ngũ cốc gói trong giấy ngũ sắc như : bánh in, bánh đâu…. mang lời chúc tốt đẹp…
Mâm cỗ Tết truyền thống của người Bắc
Mâm cỗ Tết truyền thống của người Bắc thường thì 4 bát 4 dĩa, 6 bát 6 dĩa hoặc 8 bát 8 dĩa…
Mâm cơm cúng bao gồm : đĩa thịt gà, đĩa thịt lợn, đĩa giò chả thêm thịt đông, đĩa giò thủ, đĩa xào hành riềng, đĩa cá kho hay đĩa nộm sứa, nộm rau cũ.
Qua mâm cỗ cúng ngày Tết ta thấy được món ăn ngày Tết rất đa dạng của 3 miền, cuối cùng đó cũng chỉ là những điều tốt lành và tấm lòng của những người con Việt đối với đấng bề trên. Đặc biệt, ngoài mâm cơm cúng, người ta rất chú trọng đến bày trí các vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ gia tiên sao cho đầy đủ
