Mục lục
Tết Hàn thực là ngày nào trong năm? Tết Hàn thực bắt nguồn từ một điển tích cổ từ Trung Quốc. Điển tích ấy nói về lòng biết ơn, sự cảm kích của vị vua thời Xuân Thu. Tết Hàn thực cũng có ở Việt Nam với nhiều ý nghĩa sâu sắc và những điểm đặc trưng. Nhiều người vẫn thắc mắc Tết Hàn thực ở Việt Nam là ngày nào và có gì khác biệt. Hãy cùng tìm hiểu xem Tết Hàn thực là ngày nào qua bài viết dưới đây.
Tết Hàn thực năm 2023
Tết Hàn thực là ngày gì? Trong tiếng Hán, “寒 – Hàn” có nghĩa là lạnh, “食 – Thực” có nghĩa là ăn. Tết Hàn thực là ngày Tết ăn đồ lạnh. Tết Hàn Thực hay Tết bánh trôi bánh chay là một ngày tết vào ngày mồng 3 tháng 3 Âm lịch. Xét theo nghĩa Hán Việt thì “Hàn Thực” nghĩa là “thức ăn lạnh”.
Ngày tết truyền thống này xuất hiện tại một số tỉnh của Trung Quốc, miền bắc Việt Nam và một số cộng đồng người gốc Hoa trên thế giới. Năm nay, Tết Hàn Thực 2023 sẽ rơi vào ngày 22 tháng 4 năm 2023 dương lịch, tức ngày thứ Bảy trong tuần.
Tết Hàn thực năm 2023 ở Việt Nam
Ý nghĩa của ngày tết Hàn thực 3/3 Âm lịch
Dù có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng Tết Hàn thực của người Việt vẫn mang những sắc thái riêng, mang đậm chất Việt. Vào ngày mùng 3/3 âm lịch hằng năm, người dân đều ăn đồ nấu chín để nguội với tấm lòng thành kính nhất nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.
Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tưởng nhớ công lao của những người đã khuất. Chẳng hạn người Việt có lệ dâng bánh trôi lễ Hai Bà Trưng vào ngày mùng 6/3 ở Hà Tây xưa (nay là thuộc Hà Nội). Tiếp đó, giỗ tổ Hùng vương mùng 10/3 người Việt từ khắp mọi miền tổ quốc về đền Hùng. Những người con đất Việt thắp hương và dâng cúng những đĩa bánh trôi bánh chay, tưởng nhớ cội nguồn… Như thế, rõ ràng tết Hàn thực của ta mang màu sắc dân tộc riêng. Trường tồn trong quá trình dựng nước và giữ nước.
Đặc trưng Tết Hàn thực ở Việt Nam
Thay cho tên gọi chính thức thì ở Việt Nam, Tết Hàn thực sẽ có tên gọi khác. Ngày 3/3 âm lịch thường được người Việt gọi dân giã là Tết bánh trôi – bánh chay. Ngày Tết này hiện vẫn duy trì phổ biến ở miền Bắc Việt Nam. Đặc biệt là các tỉnh xung quanh Hà Nội. Ngoài ra, ngày Tết Hàn thực ở Việt Nam còn có những đặc trưng sau:
Cúng trầu
Đây là nét đặc trưng nhất của Tết Hàn Thực. Người dân sẽ cúng trầu, chuẩn bị những đồ cúng như trầu, rượu, thịt, hoa quả. Ngoài ra còn có các vật phẩm khác để thờ cúng tổ tiên và các vị thần linh. Cúng trầu được xem là nghi lễ trang trọng để tri ân công đức của tổ tiên và cầu xin sự bảo trợ của các vị thần linh.
Ăn mâm cỗ đặc biệt
Trong ngày Tết Hàn Thực, mâm cỗ cúng thường được bày gồm nhiều món. Đặc biệt như bánh trôi, bánh chay, xôi gấc, cốm nếp, thịt heo quay, hạt dẻ, hạt sen, hạt điều… Các món ăn này thường có màu đỏ, tượng trưng cho may mắn và sức khỏe.
Xem thêm: Bài cúng Tết Hàn thực tại nhà cho gia chủ
Hoạt động ngoài trời
Trong ngày Tết Hàn Thực, nhiều người dân thường tham gia các hoạt động ngoài trời như đi dã ngoại, leo núi, du lịch cùng gia đình và bạn bè. Đây là dịp để tận hưởng không khí trong lành của mùa xuân, tham gia các hoạt động giải trí và thư giãn.
Chế biến món ăn đặc trưng
Trong dịp Tết Hàn Thực, nhiều gia đình còn chuẩn bị các món ăn đặc trưng như bánh tro, bánh chay, cốm nếp, xôi gấc… để tận hưởng không khí của mùa xuân và cùng chia sẻ với người thân và bạn bè.
Chuẩn bị đồ cúng Tết Hàn thực
Theo nghĩa chữ Hán, “Hàn” là lạnh, “thực” là ăn, Tết Hàn thực là Tết ăn đồ lạnh. Mâm lễ cúng ngày Tết Hàn thực gồm: Bánh trôi, bánh chay, bánh cuốn.
Bánh trôi, bánh chay
Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh, số lượng bánh trôi, bánh chay chuẩn nhất trong mâm cúng là 5 hoặc 3 bát bánh trôi, 3 hoặc 5 bát bánh chay. Bánh trôi, bánh chay nhưng tượng trưng cho những thức ăn nguội. Đó là sản vật từ mùa lúa bội thu dâng lên ông bà tổ tiên. Đó vừa là thức cúng cũng như một lời cầu mong mưa thuận gió hòa.
Bánh trôi làm bằng bột nếp nhào nặn với nước, có nhân bằng đường phên. Bánh nặn xong, được thả vào nồi nước sôi. Bánh chìm xuống rồi nổi lên, vớt ra và ngâm trong nước lã đun sôi để nguội cho săn trở lại rồi lại vớt ra bày vào đĩa. Đĩa bánh trôi được rắc thêm mấy hạt vừng trắng rang thơm.
Bánh chay cũng làm bằng bột nếp nhào nặn với nước và cũng có nhân, nhưng nhân bằng đậu xanh nấu chín. Đỗ để làm nhân bánh cũng phải là giống đỗ tiêu, hạt nhỏ, thơm, được hấp chín tới, giã mịn, trộn với đường kính trắng. Bánh chay được đựng trong bát, chan thêm một chút chè đường quấy với bột đao hay bột sắn dây ướp hoa bưởi. Bên cạnh đó, vào ngày này, nhiều người trong gia đình cùng quây quần nhào bột, nặn bánh. Hình ảnh này cũng thể hiện tinh thần đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau.
Ly nước sạch
Trong mọi lễ cúng Phật hoặc gia tiên, một ly nước sạch là điều không thể thiếu ở trên bàn thờ. Nước là biểu hiện cho tâm của gia chủ. Nhìn ly nước để biết: “Tâm của ta có thanh tịnh như nước hay không?”.
Mâm ngũ quả
Ngoài những thực phẩm trên, các gia đình có thể mua một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả. Tùy từng mùa, gia chủ chọn 5 quả có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím… để đại diện cho ngũ hành, dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành.
Những món đồ nên chuẩn bị cho ngày Tết Hàn thực
Bộ khay sứ cao cấp
Bộ bát đĩa hoa mặt trời
Hy vọng những thông tin bên trên đã giúp mọi người trả lời được câu hỏi: Tết Hàn thực là ngày nào?Ngày Tết Hàn thực không thể thiếu những mâm bánh trôi, bánh chay dâng cúng tổ tiên và Đức Phật. Chính vì vậy, các gia đình không thể thiếu một bộ bát đĩa thật chỉn chu để đựng thức cúng. Hãy đến với cửa hàng Không Gian Gốm để được tư vấn bộ bát đĩa cùng đồ thờ nhé. Gọi ngay hotline 0938 309 713 hoặc inbox fanpage để được hỗ trợ chọn mẫu và nhận hàng tận nhà.
